विधान परिषद पदवीधर निवडणूक पध्दत वा प्रकिया Maharashtra Legislative Graduate constituency election Process

  महाराष्ट्र विधान परिषद पदवीधर निवडणूक पध्दत

v  भारतात ब्रिटिश काळापासून प्रांतांमध्ये विधिमंडळ अस्तित्वात  होती. 1935 च्या कायद्यानुसार ब्रिटिशांनी भारतात संघराज्य निर्माण करून प्रांतांना राज्यांचा दर्जा दिला. भारतीय घटनाकारांनी केंद्राप्रमाणे भारतातील काही राज्यात द्विगृहे सभागृह निर्माण करण्यास मान्यता दिली.

v  विधान परिषद सभागृह निर्माण करण्याचा अधिकार कोणाला आहे?

v  घटनेच्या 169 व्या कलमानुसार विधानसभेच्या दोन तृतीयांश बहुमताने विधान परिषद सभागृह निर्माण करता येते.

v  भारतातील किती राज्यांमध्ये आणि कोणकोणत्या राज्यांमध्ये विधान परिषद सभागृह अस्तित्वात आहे.

v  भारतातील उत्तर प्रदेश, बिहार, महाराष्ट्र, आंध्रप्रदेश, तेलंगणा आणि कर्नाटक या सहा राज्यात सद्या विधान परिषद सभागृह अस्तित्वात आहे.

v  विधान परिषद सदस्य संख्या किती असते.

v  घटनेच्या 171 व्या कलमानुसार विधानसभेच्या 1/3 आणि कमीत कमी 40 सदस्य असणे आवश्यक असते.

v  महाराष्ट्राच्या विधान परिषदेत किती सदस्य आहेत.

v  महाराष्ट्राच्या विधान परिषदेत 78 सदस्य आहेत.

v  विधान परिषदेत किती प्रकारे सदस्य निवडून दिले जातात.

v  विधान परिषदेत पाच प्रकारे सदस्य निवडून दिले जातात.

v  विधान परिषदेच्या एकूण जागांपैकी 1/3 म्हणजे 30 सदस्य विधानसभा सदस्यांकडून निवडले जातात.

v   विधान परिषदेच्या 1/3 म्हणजे 22 जागा स्थानिक स्वराज्य संस्थेकडून निवडल्या जातात. त्यात जिल्हा परिषद सदस्य, महानगरपालिका आणि नगरपालिका नगरसेवकांना मतदानाचा अधिकार असतो.

v  विधान परिषदेच्या 1/12 म्हणजे 07 जागा शिक्षक मतदार संघातून निवडले जातात. माध्यमिक व उच्च  शिक्षण संस्थेत तीन वर्षे सेवा केलेल्या शिक्षकाला मतदार यादीत नाव नोंदवता येते.

v  विधान परिषदेच्या 1/12  म्हणजे 07  जागा पदवीधराकडून निवडल्या जातात. कोणत्याही विद्याशाखेचे पदवी मिळून तीन वर्ष झाल्यानंतर नाव नोंदवता येते.

v  विधान परिषदेच्या उर्वरित 12 नेमणूक सदस्यांची नेमणूक करण्याचा अधिकार राज्यपालांना असतो. कला, साहित्य, विज्ञान आणि समाज सेवा क्षेत्रातील नामांकित व्यक्तींची राज्यपाल नेमणूक करत असतो.

v  विधानपरिषदेच्या पदवीधर मतदारसंघासाठी कोणत्या मतदान पद्धतीचा वापर केला जातो.

v  पदवीधर मतदार संघासाठी क्रमदेय मतदान पद्धती वा एकल संक्रमणीय मतदान पद्धतीचा वापर केला जातो.

v  महाराष्ट्रातील विधान परिषदेच्या पदवीधर मतदार संघ कोणते आहेत.

v  मुंबई, पुणे, कोकण, अमरावती, नाशिक, पुणे आणि नागपूर

v  विधान परिषद पदवीधर सदस्यांचा कार्यकाल किती असतो.

v  विधानसभा पदवीधर सदस्यांचा कार्यकाल सहा वर्षे इतका असतो.

v  विधान परिषद सर्वच पदवीधर मतदारसंघाची एकत्र निवडणूक होते का?

v  विधानसभेच्या सर्वच पदवीधर मतदारसंघाची निवडणूक एकत्र होत नाही. दर दोन वर्षांनी 1/3 सदस्य निवृत्त होतात आणि तेवढेच सदस्य नव्याने निवडले जातात.

v  विधान परिषद पदवीधर मतदार संघात निवडणूक लढवण्यासाठी कोण कोणत्या पात्रता आहेत.

v  भारतीय नागरिक, 30 वर्षे वय पूर्ण, भारतातील कोणत्याही मान्यता प्राप्त विद्यापीठाची पदवी, सरकारी नोकर वा सरकारच्या लाभदायक पदावर काम करणारा नसावा. संसदेने वेळोवेळी निश्चित केलेल्या अटी पूर्ण केल्या पाहिजेत. उदा.वेडा, दिवाळखोर, दोन वर्षांपेक्षा जास्त शिक्षा झालेला नसावा.